Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε για το Μεταβολικό Σύνδρομο

Το Μεταβολικό Σύνδρομο μπορεί να χαρακτηριστεί και ως μάστιγα της σύγχρονης εποχής, που χαρακτηρίζεται από την καθιστική ζωή και την πρόχειρη και συνήθως κακή διατροφή.

Ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού, κυρίως μετά την ηλικία των 40 ετών, αναπτύσσει μεταβολικό σύνδρομο. Δεν αποτελεί αυτόνομο νόσημα, αλλά ένα σύνολο πολλών παραγόντων  που αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακών νοσημάτων (στεφανιαία νόσο. εγκεφαλικό) και Σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2.

 

Συμπτώματα:

• Κεντρικού τύπου παχυσαρκία με εναπόθεση λίπους στη μέση και αυξημένο σπλαχνικό λίπος.
• Υψηλά επίπεδα τριγλυκεριδίων > 150 mg/dL
• Μειωμένη καλή χοληστερόλη ( HDL) <40 mg/dL για τους άντρες, <50 mg/dL για τις γυναίκες
• Αυξημένη αρτηριακή πίεση > 130/85 mmHg
• Αυξημένο σάκχαρο νηστείας > 100 mg/dL

Η ύπαρξη ενός εκ των παραπάνω, δεν αρκεί για να τεθεί η διάγνωση του μεταβολικού συνδρόμου. Απαιτείται η ανεύρεση παθολογικών τιμών σε τρεις ή περισσότερους από τους παραπάνω παράγοντες, για να οριστεί ότι ένα άτομο έχει μεταβολικό σύνδρομο

 

Αιτίες:

Η ακριβής αιτιολογία του μεταβολικού συνδρόμου δεν έχει ακόμη διευκρινιστεί πλήρως, αλλά αρκετές μελέτες έχουν αναφέρει μια ισχυρή συσχέτιση του με:

• Την παχυσαρκία
• Την καθιστική ζωή
• Την κακή διατροφή
• Την αντίσταση στην ινσουλίνη: το πεπτικό σας σύστημα διασπά τα τρόφιμα που τρώμε σε γλυκόζη. Η ινσουλίνη είναι μια ορμόνη που παράγεται από το πάγκρεας και βοηθά τη γλυκόζη να περάσει από το αίμα στο εσωτερικό των κυττάρων για να χρησιμοποιηθεί ως ενέργεια. Σε άτομα με αντίσταση στην ινσουλίνη, τα κύτταρα δεν ανταποκρίνονται φυσιολογικά στην ινσουλίνη και η γλυκόζη δεν μπορεί να εισέλθει στα κύτταρα τόσο εύκολα. Ως αποτέλεσμα, τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα αυξάνονται ακόμη και όταν το πάγκρεας παράγει όλο και περισσότερη ινσουλίνη προσπαθώντας να μειώσει το σάκχαρο.

Όταν το σώμα παράγει αυξημένες ποσότητες ινσουλίνης για μεγάλο χρονικό διάστημα, τότε πολλά όργανα μειώνουν την ανταπόκριση τους (ευαισθησία τους) σε αυτήν. Τα κύτταρα μας «συνηθίζουν» στα συνεχή υψηλά επίπεδα ινσουλίνης και δεν “υπακούουν” στις εντολές της.

Η συγκεκριμένη κατάσταση μειωμένης δραστικότητας και ευαισθησίας, που συνοδεύεται από αυξημένη έκκρισης ινσουλίνης, ονομάζεται αντίσταση στην ινσουλίνη. Αυτό εξηγεί γιατί ενώ μπορεί κανείς να έχει φυσιολογικά επίπεδα σακχάρου, βιώνει έντονες μεταβολικές διαταραχές.

 

Επιπλοκές:

Σακχαρώδης Διαβήτης τύπου 2: Αν δεν κάνετε αλλαγές στον τρόπο ζωής ,τα επίπεδα γλυκόζης θα συνεχίσουν να αυξάνονται. Τότε μπορεί να αναπτύξετε Σακχαρώδη Διαβήτη

Καρδιαγγειακές νόσοι: Η υψηλή χοληστερόλη και η υψηλή αρτηριακή πίεση μπορούν να συμβάλουν στη συσσώρευση πλακών στις αρτηρίες σας. Αυτές οι πλάκες μπορούν να περιορίσουν και να σκληρύνουν τις αρτηρίες και να οδηγήσουν στην εμφάνιση στεφανιαίας νόσου και εμφράγματος του μυοκαρδίου, αποφρακτικής νόσου των καρωτίδων και εγκεφαλικού επεισοδίου.

Υπάρχουν επίσης ενδείξεις από την βιβλιογραφία ότι το μεταβολικό σύνδρομο μπορεί να σχετίζεται με πληθώρα άλλων νοσημάτων, όπως η λιπώδης διήθηση ήπατος και η επακόλουθη εμφάνιση στεάτωσης και κίρρωσης  του ήπατος, το σύνδρομο υπνικής άπνοιας, χολολιθίαση, αλλά και με κακοήθειες (όπως του παχέος εντέρου, του μαστού, του ενδομητρίου και του παγκρέατος).

 

Πρόληψη:

Η υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής απαιτείται συνήθως για την πρόληψη σοβαρών προβλημάτων υγείας, . Αυτός περιλαμβάνει:

• Σωματική άσκηση: Προτείνονται 30 ή περισσότερα λεπτά άσκησης μέτριας έντασης τις περισσότερες ημέρες της εβδομάδας. Η αλλαγή στις καθημερινές συνήθειες, όπως το να ανεβαίνει κανείς με τις σκάλες αντί να παίρνει το ασανσέρ ή να πηγαίνει στη δουλειά με τα πόδια ή να αφήνει το αυτοκίνητο λίγο πιο μακριά, αποτελεί το πρώτο βήμα
• Απώλεια βάρους μπορεί να μειώσει την αντίσταση ινσουλίνης και την αρτηριακή πίεση και να μειώσει τις πιθανότητες για εμφάνιση διαβήτη.
• Διακοπή καπνίσματος
• Διατροφή Οι υγιείς διατροφικές συνήθειες, με τη μεσογειακή διατροφή να είναι στην κορυφή των επιλογών ως κορυφαία, αποτελούν έναν ασφαλή τρόπο για αποφυγή ή θεραπεία του μεταβολικού συνδρόμου.

 

Η μεσογειακή διατροφή βασίζεται κυρίως:  

• στα φρέσκα λαχανικά
• στο ελαιόλαδο ως κύρια πηγή λίπους
• στα όσπρια
• στους σπόρους
• στα γαλακτοκομικά προϊόντα όπως το γιαούρτι και το γάλα, τα οποία πρέπει να καταναλώνονται σε μέτριες ποσότητες,
• στο κόκκινο κρασί
• στην ελάχιστη κατανάλωση κόκκινου κρέατος

Σε μια πρόσφατη μελέτη σε ασθενείς με μεταβολικό σύνδρομο, αυτοί που ακολουθούσαν τη μεσογειακή διατροφή είχαν μεγαλύτερη απώλεια βάρους, χαμηλότερη αρτηριακή πίεση, βελτιωμένη αντίσταση στην ινσουλίνη και χαμηλότερα επίπεδα ινσουλίνης και δείκτες φλεγμονής.

 

Φαρμακευτική αγωγή:

Υπάρχουν περιπτώσεις που εκτός από τα υγιεινοδιαιτητικά μέτρα, η χορήγηση φαρμακευτικής ή και άλλης ιατρικής αγωγής για την αντιμετώπιση κάποιων από τα χαρακτηριστικά του μεταβολικού συνδρόμου (όπως η παχυσαρκία, η αυξημένη αρτηριακή πίεση, η υπερλιπιδαιμία, η διαταραγμένη γλυκόζη νηστείας, η υπερουριχαιμία) μπορεί να κριθεί επιβεβλημένη, πάντα υπό την καθοδήγηση του θεράποντος ιατρού.

 

Γράφει η κα. Μπούζα Κυριακή, Ιατρός Βιοπαθολόγος M.D., Μέλος της Ιατρικής Ομάδας του Central Lab