Λοίμωξη Ουροποιητικού Συστήματος

Ως λοίμωξη του ουροποιητικού συστήματος ορίζεται η παρουσία βακτηρίων στα ούρα (βακτηριουρία) σε συνδυασμό με φλεγμονώδη αντίδραση της ουρήθρας (ουρηθρίτιδα) ή της κύστης (κυστίτιδα) ή πιο σπάνια των νεφρών (πυελονεφρίτιδα).

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Τα βακτήρια που εισέρχονται από την ουρήθρα στο ουροποιητικό σύστημα απομακρύνονται γρήγορα με την ούρηση, πριν εγκατασταθούν και προκαλέσουν συμπτώματα. Ωστόσο, μερικές φορές τα βακτήρια ξεπερνούν τη φυσική άμυνα του οργανισμού και προκαλούν λοίμωξη.

ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ

Οι ουρολοιμώξεις είναι ο δεύτερος πιο συχνός τύπος λοιμώξεων. Για τις γυναίκες ο κίνδυνος να αναπτύξουν έστω ένα επεισόδιο ουρολοίμωξης στη ζωή τους είναι μεγαλύτερος από 50%. Οι ουρολοιμώξεις στους άντρες δεν είναι τόσο συχνές αλλά συνήθως είναι πιο σοβαρές και απαιτούν μεγαλύτερης διάρκειας θεραπεία.

ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ

Η ουρολοίμωξη μπορεί να παρουσιαστεί με μια ποικιλία συμπτωμάτων αλλά μπορεί να είναι και εντελώς ασυμπτωματική και να διαγνωστεί μόνο μετά από εξέταση ούρων. Τα συμπτώματα διαφέρουν ανάλογα με την ηλικία και το φύλο καθώς επίσης και ανάλογα με το σημείο και τη βαρύτητα της λοίμωξης.

Τα κυριότερα συμπτώματα είναι:

• Συχνοουρία και επιτακτική ανάγκη για ούρηση.
• Αίσθημα καύσου κατά την ούρηση.
• Δυσουρία.
• Δύσοσμα και θολά ούρα.
• Αιματουρία.
• Πυελικό άλγος στις γυναίκες.
• Πυρετός.
• Καταβολή δυνάμεων και ανορεξία.

ΑΙΤΙΑ

Οι περισσότερες λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος προκαλούνται από βακτήρια που ζουν φυσιολογικά στο έντερο. Το βακτήριο Escherichia coli (E.coli) προκαλεί την συντριπτική πλειοψηφία των ουρολοιμώξεων (περίπου το 80%). Ακολουθούν άλλα λιγότερο κοινά παθογόνα βακτήρια όπως: Staphylococcus saprophyticus, Klebsiella sp., Proteus sp., Enterobacter sp., Enterococcus sp., Pseudomonas sp., κ.α.

ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ

• Γυναικείο φύλο: Η ουρήθρα των γυναικών είναι μικρότερη των ανδρών επιτρέποντας στα βακτήρια να μπουν εύκολα στην κύστη. Επίσης, η γυναικεία ουρήθρα απέχει ελάχιστα εκατοστά από το αιδοίο και τον πρωκτό, όπου φυσιολογικά υπάρχουν μικρόβια.
• Κακή υγιεινή.
• Αναστολή ούρησης: Πολλές φορές αναβάλλουμε την ούρηση παρ’ότι η επιθυμία είναι μεγάλη κ επιτακτική.
• Σεξουαλικές συνήθειες: Μη ούρηση μετά την επαφή.
• Αντισύλληψη: Η χρήση κολπικών διαφραγμάτων και σπερματοκτόνων ουσιών καθώς και η μη χρήση προφυλακτικού.
• Συγγενείς (εκ γενετής) ανατομικές ανωμαλίες στο ουροποιητικό ή πρόσφατος επεμβατικός χειρισμός (κυστεοσκόπηση, τοποθέτηση καθετήρα).
• Σακχαρώδης διαβήτης: Τα υψηλά επίπεδα σακχάρου αποτελούν “τροφή” για τα μικρόβια αλλά και γιατί η πάθηση πολλές φορές συνοδεύεται από νευροπάθεια της κύστης με αποτέλεσμα την αδυναμία της πλήρους κένωσής της.
• Κύηση: Η πίεση που ασκεί το έμβρυο στο ουροποιητικό σύστημα (κυρίως τους ουρητήρες) κάποιες φορές προκαλεί απόφραξη και στάση των ούρων.
• Γενετικοί παράγοντες: “non secretor status”, δηλαδή άτομα που δεν παράγουν αντιγόνα των ομάδων αίματος ΑΒΟ στα βιολογικά υγρά.

ΔΙΑΓΝΩΣΗ

1. Γενική ούρων.
2. Καλλιέργεια ούρων.
3. Αντιβιόγραμμα.

ΠΡΟΛΗΨΗ

• Λήψη επαρκούς ποσότητας νερού, 8-10 ποτήρια την ημέρα.
• Ούρηση με την πρώτη επιθυμία, χωρίς αναστολή.
• Ούρηση και πλύσιμο μετά τη σεξουαλική πράξη.
• Σωστός καθαρισμός της περιοχής μετά την ούρηση (με φορά από εμπρός προς τα πίσω).

ΘΕΡΑΠΕΙΑ

Α) Απλή μη επιπλεγμένη ουρολοίμωξη: Λαμβάνονται αντιβιοτικά τα οποία έχουν επιλεγεί κατόπιν αντιβιογράμματος. Η διάρκεια της θεραπείας εξαρτάται από τη σοβαρότητα της λοίμωξης, τα συνυπάρχοντα προβλήματα του ασθενή και το χορηγούμενο αντιβιοτικό.

Β) Υποτροπιάζουσες ουρολοιμώξεις (3 ή περισσότερα συμπτωματικά επεισόδια μέσα σε μια περίοδο 12 μηνών).

• Χημειοπροφύλαξη: Ο ασθενής λαμβάνει αντιβιοτικά χαμηλής δόσης καθημερινά για 6 μήνες έως 1 έτος.
• Προφυλακτική θεραπεία μετά τη σεξουαλική επαφή: Μια δόση αντιβιοτικού πριν ή αμέσως μετά τη σεξουαλική επαφή.
• Εμβολιασμός: Το Uro Vaxom χορηγείται από το στόμα και παρασκευάζεται από 18 υποτύπους του E.coli.

Συντάκτης: Μπούζα Κυριακή, Ιατρός Βιοπαθολόγος M.D., Μέλος της Ιατρικής Ομάδας του ΟΜΙΛΟΥ ΙΑΤΡΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ